ನವದೆಹಲಿ | ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ (Indo Pak), ಒಂದು ದೇಶದಿಂದ ಒಳಾದ ದೇಶಗಳಾದರೂ, ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ತಮ್ಮ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ (Legal system) ಸ್ಪಷ್ಟ ಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ (British Empire) ನ್ಯಾಯ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನವು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ, ಧರ್ಮನಿರಪೇಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಮೌಲಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಶರಿಯಾ ಕಾನೂನುಗಳು ಹಲವಾರು ಮೌಲಿಕ ವಿಚಾರಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗಿದ್ದು, ಧರ್ಮ ಆಧಾರಿತ ನಿರ್ಣಯಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಲ್ಲಿ ಸೇನೆ ಹಾಗೂ ರಾಜಕೀಯ ಮಧ್ಯಪೆಟದ ಕಾರಣ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿದೆ.
ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರೂ, ಯುದ್ಧಬಂದಿ, ಜಲಸಂಪತ್ತಿನ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಪ್ರಶ್ನೆ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಾನೂನುಗಳ ಅರ್ಥವ್ಯಾಖ್ಯಾನದಲ್ಲಿ ಗಂಭೀರ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಇವೆ.
ಹೀಗೆ, ಇತಿಹಾಸದಿಂದ ಉದ್ಭವವಾದ ಸಮಾನತೆಯ ಮಧ್ಯೆ, ಎರಡು ದೇಶಗಳ ಕಾನೂನು ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಗುಳಿದ ದಿಕ್ಕುಗಳು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿವೆ.