ನವದೆಹಲಿ | ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರ (Government of India) ಇಂದು (09 ಫೆಬ್ರವರಿ 2024) ದೇಶದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ಚೌಧರಿ ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ (Chaudhary Charan Singh), ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್ (Narasimha Rao) ಮತ್ತು ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ. ಎಂಎಸ್ ಸ್ವಾಮಿನಾಥನ್ (Dr. MS Swaminathan) ಅವರಿಗೆ ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಗೌರವ ಭಾರತ ರತ್ನ (Bharat Ratna Award) ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರು ತಮ್ಮ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮ ಖಾತೆ ‘X’ (ಹಿಂದಿನ ಟ್ವಿಟರ್) ನಲ್ಲಿ ಟ್ವೀಟ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಈ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಮೂರು ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಕೊಡುಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತಾ ಭಾರತರತ್ನವನ್ನೂ ಘೋಷಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ರೈತ ರಾಜಕಾರಣಿ ಮತ್ತು 5 ನೇ ಪ್ರಧಾನಿ ಚೌಧರಿ ಚರಣ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ತಮ್ಮ ಇಡೀ ಜೀವನವನ್ನು ದೇಶ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪರಿಸರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗಾಗಿ ಬದುಕಿದ್ದರು. ಅವರು 29 ಮೇ 1987 ರಂದು ತಮ್ಮ 84 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು. ಪಾಮುಲಪತಿ ವೆಂಕಟ ನರಸಿಂಹ ರಾವ್ (ಪಿ. ವಿ. ನರಸಿಂಹ ರಾವ್) ಅವರು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ ಭಾರತದ 9 ನೇ ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು 23 ಡಿಸೆಂಬರ್ 2004 ರಂದು ತಮ್ಮ 83 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ನಿಧನರಾದರು, ಆದರೆ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಡಾ. MS ಸ್ವಾಮಿನಾಥನ್ ಅವರು 28 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2023 ರಂದು ತಮ್ಮ 93 ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯುಸಿರೆಳೆದರು.
ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಯಾರಿಗೆ..?
ಭಾರತ ರತ್ನ ದೇಶದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ನಾಗರಿಕ ಗೌರವವಾಗಿದೆ. ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಕ್ರೀಡೆಯಂತಹ ರಾಷ್ಟ್ರ ಸೇವೆಗಾಗಿ ಈ ಗೌರವವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ತಮ್ಮ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಕೆಲಸ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಯ ಮೂಲಕ ದೇಶಕ್ಕೆ ಕೀರ್ತಿ ತಂದವರಿಗೆ ಭಾರತ ರತ್ನ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. 2011 ರ ಮೊದಲು ಕಲೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಸೇವೆಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಭಾರತ ರತ್ನ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಆದರೆ 2011 ರಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಈಗ ಭಾರತ ರತ್ನ ಪಡೆಯಲು ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಭಾರತರತ್ನ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಯಾವುದೇ ಕ್ಷೇತ್ರದವರಾಗಿರಬಹುದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ಭಾರತ ರತ್ನ ಪಡೆದ ನಂತರ ಸಿಗುವ ಸೌಲಭ್ಯಗಳೇನು..?
ಇತರ ಅನೇಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳಂತೆ ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆಯುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಣವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅದನ್ನು ಪಡೆದ ನಂತರ, ಅನೇಕ ರೀತಿಯ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತರತ್ನ ಪುರಸ್ಕೃತರು ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರೆ ಅಲ್ಲಿನ ಸರ್ಕಾರ ಅವರನ್ನು ರಾಜ್ಯದ ಅತಿಥಿಯಾಗಿ ಸ್ವಾಗತಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಾರಿಗೆ, ಬೋರ್ಡಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಿಯಮಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಸ್ತೃತ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸಹ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರಮುಖ ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಭಾರತ ರತ್ನ ಪುರಸ್ಕೃತರನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲು ಬಳಸುವ ವಾರೆಂಟ್ ಆಫ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತ ರತ್ನ ಪುರಸ್ಕೃತರಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಸ್ಥಾನ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 18(1) ವಿಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು ‘ಭಾರತ ರತ್ನ’ವನ್ನು ತಮ್ಮ ಹೆಸರಿನ ಪೂರ್ವಪ್ರತ್ಯಯ ಅಥವಾ ಪ್ರತ್ಯಯವಾಗಿ ಬಳಸುವಂತಿಲ್ಲ. ಅವರು ತಮ್ಮ ರೆಸ್ಯೂಮ್, ವಿಸಿಟಿಂಗ್ ಕಾರ್ಡ್, ಲೆಟರ್ ಹೆಡ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ‘ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯಿಂದ ಪುರಸ್ಕೃತರಾದ ಭಾರತ ರತ್ನ’ ಅಥವಾ ‘ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರು’ ಎಂದು ಸೇರಿಸಬಹುದು.
ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಗೌರವಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರೆ ಕುಟುಂಬದ ನಿಯಮಗಳೇನು..?
ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮರಣೋತ್ತರವಾಗಿ ಭಾರತ ರತ್ನ ನೀಡಿದರೆ, ಅವನಿಗೆ ನೀಡಿದ ಭಾರತ ರತ್ನವನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವನ ಹೆಸರನ್ನು ಮೌಖಿಕವಾಗಿ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಅವರ ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಸಂಗಾತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳಂತಹ ಅತಿಥಿ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಅವರಿಗೆ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಿಬ್ಬಂದಿ ಮತ್ತು ಚಾಲಕರನ್ನು ಸಹ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೌಲಭ್ಯ ಕಲ್ಪಿಸುವ ಕುರಿತು ಇನ್ನೂ ಲಿಖಿತ ಸೂಚನೆ ನೀಡಿಲ್ಲ.
ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಭಾರತ ರತ್ನವನ್ನು ಯಾವಾಗ ಮತ್ತು ಯಾರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು..?
ಭಾರತ ರತ್ನ 1954 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಅಂದಿನ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ.ರಾಜೇಂದ್ರ ಪ್ರಸಾದ್ ಅವರು ಜನವರಿ 02, 1954 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಇದನ್ನು ಮೊದಲು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಗವರ್ನರ್ ಜನರಲ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ರಾಜಗೋಪಾಲಾಚಾರಿ, ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಡಾ. ಸರ್ವಪಲ್ಲಿ ರಾಧಾಕೃಷ್ಣನ್ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನಿ ಡಾ. ಚಂದ್ರಶೇಖರ ವೆಂಕಟ ರಾಮನ್ ಅವರಿಗೆ 1954 ರಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕೇವಲ 3 ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತ ರತ್ನದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನು ಸೇರಿಸಲಾಗಿದೆ..?
ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಪದಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತ ರತ್ನ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪಡೆದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಭಾರತದ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗಳು ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ಮತ್ತು ಪುರಾತನ ಪದಕವನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪದಕವು ಅರಳಿ ಎಲೆಯ ಆಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ, ಸುಮಾರು 5.8 ಸೆಂ.ಮೀ ಉದ್ದ ಮತ್ತು 4.7 ಸೆಂ.ಮೀ ಅಗಲ ಮತ್ತು 3.1 ಮಿ.ಮೀ ದಪ್ಪವಿದೆ. ಇದು ತಾಮ್ರದ ಲೋಹದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಮತ್ತು ಹೊಳೆಯುವ ಸೂರ್ಯನ ಕಲಾಕೃತಿಯನ್ನು ಅದರ ಮೇಲೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಅದರ ಕೆಳಗೆ ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತ ರತ್ನ’ ಎಂದು ಬರೆಯಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.
